Kąclowa 116 Kąclowa Msze: Niedziela, godz. 9.15
Kościół św. Wojciecha w Kąclowej
zabytekDrewniany kościół rzymskokatolicki, inspirowany architekturą cerkiewną. Ciekawe połączenie dwóch stylów i kultur.
Przejeżdżając drogą woj. 981 (Grybów – Krynica) przez Kąclową, nie da się nie zwrócić na niego uwagi. Stoi dumnie na wzniesieniu, niby podobny do wszystkich okolicznych świątyń, a jednocześnie niepodobny do niczego. Ani to typowa cerkiew, ani typowy kościół. W tym właśnie tkwi jego wyjątkowość.


W przeciwieństwie do wielu okolicznych cerkwi, obecnie wykorzystywanych przez parafie rzymskokatolickie, ten od początku był budowany jako rzymskokatolicki. Drewniany, inspirowany architekturą łemkowską (wieża o skośnych ścianach, wieńczące dach hełmy baniaste), nie przypomina okolicznych kościołów rzymskokatolickich, zazwyczaj murowanych i projektowanych w stylu barokowym/neogotyckim. Posiada równocześnie wiele cech charakterystycznych wyłącznie dla kanonu rzymskokatolickiego: nawy boczne/podcienie, otwarte prezbiterium (w cerkwiach oddzielone jest ikonostasem), dwa hełmy baniaste (w cerkwiach zazwyczaj trzy), wysokie ściany boczne i dach dwuspadowy (w cerkwiach ściany były zazwyczaj niskie, a dach wielospadowy typu 'namiotowego'), nie jest też, jak cerkwie, orientowany ku Wschodowi. Jest to niezwykły obiekt, posiadający cechy typowe dla kościołów rzymskokatolickich, ale również czerpiący garściami inspirację z lokalnej architektury cerkiewnej. Dzięki temu stanowi znakomity przykład zgodnej współegzystencji i przenikania się dwóch odmiennych kultur – łemkowskiej i polskiej. Wybudowany w latach 1925-26 według projektu Z. Mączeńskiego, początkowo miał być kaplicą kresową parafii grybowskiej, służącą Polakom rozsianym po okolicznych wsiach łemkowskich. Ostatecznie jednak, w 1929 r. erygowano tu odrębną parafię. Wieżę wybudowano z belek po starym moście na rzece Białej, resztę kościoła z drewna darowanego z Lasów Państwowych.
Inspiracje cerkiewne kończą się na wyglądzie zewnętrznym, wewnątrz jednoznacznie przypomina kościół rzymskokatolicki, tyle, że drewniany. Ołtarz główny autorstwa J. Puchały pochodzi z 1960 r., w jego centrum obraz Ukrzyżowania namalowany przez Cz. Preisa, po bokach figury świętych Piotra i Pawła. Chrzcielnica i ambona datowane są na 1933 r., najstarszym elementem kościoła są organy z 1793 r, pochodzące z dawnego kościoła w Ciężkowicach.
XX-wieczny, ubogo wyposażony kościół nie przedstawia wielkiej wartości historycznej, mimo to, jako unikatowy przykład ciekawej inspiracji budownictwem cerkiewnym, jest zdecydowanie wart uwagi.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej - opis szlaku, obiekty, charakterystyka cerkwi i kościołów Beskidu Niskiego i Ziemi Gorlickiej.
Może zainteresuje Cię również:
-
Cerkiew w Bereście
Piękna cerkiew z 1842 r., wewnątrz kompletny ikonostas, XVII-wieczne ikony i słynny obraz Opieki MB.
2016-01-20 -
Cerkiew w Kwiatoniu
Kluczowy zabytek architektury łemkowskiej, jedna z najstarszych cerkwi w Polsce, wpisana na listę UNESCO.
2016-05-08 -
Kościół św. Michała w Binarowej
Wpisany na listę UNESCO, jeden z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce. Wewnątrz oszołamiają unikatowe polichromie z XVI w.
2016-05-01