ul. Droga Na Koziniec 1 Zakopane Obiekt nie jest udostępniony dla turystów.
Dom pod Jedlami
zabytekNajwspanialsze dzieło St. Witkiewicza i całego stylu zakopiańskiego. Ciekawa lokalizacja, piękne zdobienia, niezwykła, dynamiczna
Dom (Willa) pod Jedlami znajduje się na wzgórzu przy rozwidleniu ulic Droga Na Antałówkę i Droga na Koziniec. Na ogół teren posesji jest zamknięty, ale budynek można obejżeć zza ogrodzenia od strony obydwu ulic. Zwiedzanie warto połączyć z ciekawym spacerem: Śladami Witkiewiczów i stylu zakopiańskiego - na Antałówkę.
Stanisław Witkiewicz, autor projektu, uważał ten dom za swoje najważniejsze dzieło stylu zakopiańskiego. Trudno się z tym nie zgodzić – dworzyszcze, pomimo swych potężnych rozmiarów, wygląda bardzo kameralnie. Zawdzięcza to przede wszystkim ciekawej bryle, wymuszonej dużym spadkiem terenu. Kamienna podmurówka z podpiwniczeniem i charakterystycznymi kamiennymi łukami sięga od strony wschodniej aż 4 metrów wysokości, podczas gdy od strony zachodniej ma zaledwie 0,5 m. Warto wspomnieć, że na taką niepraktyczną lokalizację uparł się Witkiewicz, przeczuwając, jak inspirujące to będzie dla samego projektu. W pozostałym zakresie prac również dał ponieść się spontanicznym wizjom i góralskiemu żywiołowi jego budowniczych - Wojciecha Roja, Jana Obrochty i Macieja Gąsienicy-Józkowego. Jan Gwalbert Pawlikowski na szczęście stanął na wysokości zadania i bez oporów sfinansował tę szaloną inwestycję, której rezultatu chyba nikt nie przewidywał. Po zaledwie 9 miesiącach wyrosło wspaniałe dworzyszcze zbudowane z płazów, które w każdym detalu wykończone było ze smakiem i polotem. Z zewnątrz uwagę przykuwa - poza niezwykłą bryłą i kamienną podmurówką - strzelisty dach kryty gontem, szerokie werandy i przyłapy oraz zabudowane galerią okien schody wejściowe, wysunięte poza główną bryłę budynku. Z bliska dostrzec można liczne zdobienia na balustradach oraz wokół drzwi i okien, starannie zaprojektowane przez Witkiewicza. Wystrój wnętrz - meble w stylu zakopiańskim, zdobione piece, kominki, tkaniny, firany – także zaprojektowane przez Witkiewicza – przetrwały do dnia dzisiejszego, niestety budynek nie jest dostępny dla zwiedzających.
Budynek wzniesiono w latach 1896-97 dla Jana Gwalberta Pawlikowskiego. W domu poza St. Witkiewiczem często gościli inni wybitni przedstawiciele inteligencji polskiej początku XX w - m.in. Kornel Makuszyński, Henryk Sienkiewicz, Karol Szymanowski, Stefan Żeromski, Jan Kasprowicz, Władysław Reymont, Kazimierz Przerwa-Tetmajer - właściciel był znaną i lubianą w środowisku akademickim postacią. Dom pod Jedlami był świadkiem niezliczonej ilości debat, balów i zebrań ówczesnej inteligencji. Nieprzerwanie od początku istnienia do dnia dzisiejszego znajduje się w rękach rodziny Pawlikowskich. Obecnie nadal jest wykorzystywany jako miejsce różnych wydarzeń kulturalnych, np. w czasie corocznego festiwalu 'Muzyka na szczytach'.
Nazwa domu pochodzi od wielkich "jedli" (jodeł), które niegdyś rosły w zachodniej części ogrodu. Żadna z nich niestety nie przetrwała. Obecnie ozdobą otoczenia są przeszło stuletnie limby, cisy, modrzewie oraz największa w Zakopanem lipa. Obok willi stoi stylowa studnia, wybudowana na wzór góralskiej dzwonnicy kościelnej, także projektowana przez Stanisława Witkiewicza. Przy bramie wejściowej usytuowany jest "Domek pod Jasieniami", dawna stróżówka, gdzie przez lata mieszkali twórcy Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej - Zofia i Witold Paryscy.
Może zainteresuje Cię również:
-
Muzeum Tatrzańskie
Najsłynniejsze i największe muzeum na Podhalu, jedno z najstarszych w Polsce
2015-10-05 -
Dworzec Tatrzański
Dawniej centrum życia kulturalnego i turystycznego, obecnie nieco zapomniany budynek, w którym znajduje się siedziba PTTK oraz kl
2015-10-05