Dzisiaj 10:00 - 18:00 >>
niedz | 10:00 - 18:00 |
pon | 10:00 - 18:00 |
wt | 10:00 - 18:00 |
śr | 10:00 - 18:00 |
czw | 10:00 - 18:00 |
pt | 10:00 - 18:00 |
sob | 10:00 - 18:00 |
Dom Jana Krzeptowskiego Sabały
muzeumWybudowany na przełomie XVIII-XIX w., dom rodzinny najsłynniejszego górala, zwanego Homerem Tatr
Dom, w którym mieszkał najsłynniejszy góral zakopiański, został wybudowany przez ojca Sabały na przełomie XVIII i XIX w. Reprezentuje najdawniejszy, bardzo prosty typ budownictwa podhalańskiego. Zbudowany jest z bali w konstrukcji zrębowej, posiada dach kryty gontem z dwoma dymnikami. Układ wnętrza jest typowy dla zabudowy śląsko-spiskiej: sień – izba czarna – izba biała (w późniejszym budownictwie góralskim dominował układ z sienią pośrodku).
Obecnie chata jest w rękach prywatnych, właściciele – krewni Sabały – urządzili tam ciekawą ekspozycję muzealną. W środku obejrzeć można XIX wieczne wyposażenie domów góralskich a także posłuchać opowiadań właścicieli o dziejach domu i samego Sabały.


Przy okazji warto wspomnieć o samym Janie Krzeptowskim Sabale. Urodzony w 1809 r., zmarł w 1894 r. w Zakopanem w wieku 85 lat, pochowany został na Cmentarzu na Pęksowym Brzyzku. Był znanym przewodnikiem, muzykantem, gawędziarzem i pieśniarzem. Towarzyszył Chałubińskiemu i Witkiewiczowi w ich wyprawach w Tatry, oni też jako pierwsi zauroczyli się jego bajaniami. Witkiewicz nazwał go nawet „Homerem Tatr”, a także wybrał go na chrzestnego swego syna, Stanisława Ignacego („Witkacego”). Młodość spędził na kłusownictwie, wędrówkach, a ponoć także zbójowaniu. Brał udział w powstaniu chochołowskim, za co trafił do więzienia austriackiego. Porzuciwszy burzliwe życie nie osiadł na gospodarstwie, lecz zajął się gawędziarstwem i muzykowaniem. Naraził się tym na krytykę, zwłaszcza ze strony zamożnych gazdów, którzy uważali go za dziwaka i dziada, za to swą twórczością zaskarbił sobie sympatię pierwszych letników, odwiedzających Zakopane w II poł. XIX w. Jego gawędziarstwo i muzyka pozwoliły pierwszym miłośnikom Podhala lepiej poznać kulturę i dzieje tego regionu. Jako że sam był niepiśmienny, jego bajania przetrwały do dzisiaj tylko dzięki osobom, które je spisały – on opowiadał i śpiewał z pamięci.
Jego postać pojawiła się w kilku opowiadaniach: Sabałowa bajka (H. Sienkiewicz, 1884),Na przełęczy (St. Witkiewicz, 1891), Legenda Tatr (K. Przerwa-Tetmajer, 1910), oraz w noweli Przez co Sabała omijał jarmark w Kieżmarku Wł. Orkana.
Może zainteresuje Cię również:
-
Muzeum Tatrzańskie
Najsłynniejsze i największe muzeum na Podhalu, jedno z najstarszych w Polsce
2015-10-05 -
Dworzec Tatrzański
Dawniej centrum życia kulturalnego i turystycznego, obecnie nieco zapomniany budynek, w którym znajduje się siedziba PTTK oraz kl
2015-10-05